Ulga na złe długi w podatku od towarów i usług polega na możliwości skorygowania podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona.
Dla możliwości zastosowania ulgi konieczne jest wystąpienie dwóch warunków: na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, wierzyciel jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny oraz od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły trzy lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 15 października 2020 r. stwierdził, że kraje unijne nie mogą uzależniać obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT od warunku, by w dniu dostawy towaru lub świadczenia usług, a także w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej mającej na celu skorzystanie z ulgi, dłużnik był zarejestrowany jako podatnik VAT i nie był w trakcie postępowania upadłościowego ani w trakcie likwidacji, zaś wierzyciel w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej nadal był zarejestrowany jako podatnik VAT. Tym samym TSUE stwierdził o niezgodności w tym zakresie prawa polskiego z prawem unijnym.
Zasady skorzystania z ulgi
Przepis stanowiący o możliwości skorygowania podatku należnego przez podatnika w przypadku, gdy od daty wystawienia faktury nie upłynęły 3 lata, jest konsekwencją powyższego wyroku TSUE i obowiązuje w takim brzmieniu od 1 października 2021 roku.
Linia orzecznicza sądów kształtuje się zdecydowanie w kierunku wskazującym, że przepisy obowiązujące przed 1 października 2021 r. (ograniczające możliwość skorzystania z ulgi do 2 lat od wystawienia faktury) nie powinny być stosowane przez organy podatkowe jako niezgodne z prawem unijnym – w nawiązaniu do przedstawionego wyroku TSUE.
Ważne stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego
W jednym z ostatnich wyroków NSA orzekł w ten sposób w rozpatrywanej sprawie, która dotyczyła spółki chcącej skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny po upływie 2 lat od daty wystawienia faktury. NSA stwierdził, że spółka mogła zgodnie z unijnymi przepisami skorygować podstawę opodatkowania i podatek VAT należny.
Jest to ważny wyrok dla podatników, potwierdzający wyrażane od jakiegoś czasu stanowisko sądów administracyjnych. Równie istotne znaczenie ma w tym zakresie wyrok WSA w Warszawie z 24 kwietnia 2023 roku, w którym sąd stwierdził, że podatnicy mogą skorzystać z ulgi w zakresie VAT w przypadku faktur wystawionych przed rokiem 2020, o ile złożą odpowiednie wnioski w ciągu trzech lat od końca roku, w którym opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wspomniany już wyrok Trybunału Sprawiedliwości. Również takie podejście przyjmują organy podatkowe. Dlatego też, by móc bezproblemowo skorygować deklaracje w zakresie ulgi na złe długi dotyczącej okresu sprzed 2020 roku, podatnicy powinni wyrobić się do końca roku 2023.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 sierpnia 2023 r., sygn. akt I FSK 305/19
• Wyrok WSA w Warszawie z 24 kwietnia 2023 r., sygn. akt III SA/Wa 2437/22
źródło: TAX Alert Wolters Kluwer