Wyjazd w celach służbowych do miejscowości zamieszkania pracownika, znajdującej się poza stałym miejscem pracy tej osoby, jest podróżą służbową. Jedynymi odrębnościami w stosunku do wyjazdów, których cel jest położony poza punktem zamieszkania pracownika, jest w takich przypadkach brak prawa do diety (o ile jest to wyjazd krajowy) oraz brak prawa do świadczeń noclegowych.

Podróż służbowa polega na wykonywaniu na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się  stałe miejsce pracy pracownika lub w której znajduje się siedziba pracodawcy  (art. 77(5) par. 1 kodeksu pracy).

Cel poza miejscem pracy

Kwalifikacja wyjazdu jako podróży służbowej opiera się na wyjeździe poza stałe miejsce pracy pracownika. Zapis zawarty w art. 77 par. 1 k.p. „poza miejscowość, w której znajduje się stałe miejsce pracy lub w której znajduje się siedziba pracodawcy” nie oznacza, że podróż służbowa to wyjazd zarówno poza stałe miejsce pracy, jak i poza siedzibę pracodawcy.

W uzasadnieniu wyroku z 16 grudnia 2008 r. (sygn. akt I PK 96/08) Sąd Najwyższy zauważył, że pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Z przepisu tego wynika zatem, że podróżą służbową jest wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscem pracy rozumianym jako miejscowość będąca siedzibą pracodawcy, jeżeli tam pracownik ma swoje stanowisko pracy, albo inne miejsce, w którym pracownik jest obowiązany wykonywać obowiązki pracownicze w pozostałych przypadkach.

Przykład: Pracownik ma miejsce pracy w Gdańsku, otrzymał polecenie załatwienia sprawy służbowej w Sopocie. Wyjazd ten jest podróżą służbową. Nie ma tutaj znaczenia czas, odległość ani łatwość komunikacji.

Ważne: Wyjazd służbowy poza miejsce pracy, którego celem jest miejscowość zamieszkania pracownika, jest podróżą służbową.

Diety

Według par. 7 ust. 3 rozporządzenia mpips z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej dieta nie przysługuje za czas delegowania do miejscowości pobytu stałego lub czasowego pracownika. To rozwiązanie przypisane jest jednak jedynie do wyjazdów krajowych. W przepisach rozporządzenia nie przyjęto analogicznego dla delegacji zagranicznych.

Przykład: Dwóch pracowników pracujących w Szczecinie (miejsce pracy) wyjeżdża w podróże służbowe do miejscowości, w których na stałe mieszkają. Jeden do Gryfina, drugi do Schwedt (Niemcy). Pierwszy z nich za cały czas podróży służbowej nie uzyska diety. Nie ma przy tym znaczenia to, czy podróż potrwa kilka godzin, czy będzie realizować zadania służbowe w Gryfina przez kilka dni. Wypłacenie mu diety będzie wypłaceniem świadczenia niezgodnie z przepisami rozporządzenia i jakie takie nie będzie podlegać zwolnieniu podatkowo-ubezpieczeniowemu.

Drugi pracownik uzyska w pełni dietę z tytułu podróży służbowej zagranicznej. Jej wysokość uzależniona będzie standardowo od czasu spędzonego na terytorium Niemiec i od zapewnionych pracownikowi posiłków.

Noclegi

Zwrot kosztów noclegu lub ryczałt za nocleg nie przysługuje za czas przejazdu, a także jeżeli pracodawca uzna, że pracownik ma możliwość codziennego powrotu do miejscowości stałego lub czasowego pobytu. Tym bardziej zatem nie przysługują wówczas, gdy pracownik jedzie do miejscowości pobytu stałego lub czasowego.

Pozostałe świadczenia

Jadąc służbowo do miejsca zamieszkania, pracownik nabywa prawo do rozliczenia wszystkich pozostałych kosztów delegacyjnych. Przede wszystkim będą to koszty przejazdów i jazd miejscowych.

Podstawa prawna:


źródło: TAX Alert Wolters Kluwer